Bob Duynstee; schrijver, spreker, journalist en breinstormer

Zeker: de mens. Wie we zijn. Met ons gedrag. En hoe we dan onze ambities realiseren. Concreet: alles wat we willen en doen in ons leven heeft met gedrag en dus met communicatie te maken. Dan kan het heel verhelderend zijn om daar eens op een verhaalkundige manier naar te kijken. Dat geldt helemaal voor het gedrag in en van organisaties. Dáár leg ik de focus op. Ik werk vanuit drie open deuren. Althans deuren die ik zelf het opengemaakt.

1: Het verhaal is de eenheid waarin beeldvorming werkt;

2: Wat je niet kunt vertellen, kun je ook nooit bereiken; en

3: Zonder verhaal heb je niks te vertellen.

Geboren in een klein midden-Limburgs dorpje, trok ik begin jaren tachtig vol verwachting naar Amsterdam. Ik wilde psychologie gaan studeren, maar dat was toen nog te bèta. Dus kunstgeschiedenis. Maar dat mocht niet van huis uit. Daar was volgens mijn vader geen droog brood in te verdienen. Dus werd het geschiedenis, een studie die met alle research en papers nauwelijks was te combineren met een intensief studentenleven. In dat leven ontmoette ik hordes vrienden en vriendinnen die hun studie wél konden combineren met dat studentenleven. Maar wat deden die dan? Ah, ok, dus werd het rechten. Dat zat toch al in de familie. Wat mij aansprak in die studie was de kracht van argumentatie, het zorgvuldige taalgebruik en het streven naar systematiek en rechtvaardigheid. Het leukste keuzevak vond ik argumentatieleer. Dat zou me later ook goed van pas komen bij mijn rol als penvoerder bij position papers. Maar mijn hart ging toch uit naar het hoofdredacteurschap van het juridisch faculteitsblad en naar het hoofdredacteurschap van het Landelijk Overleg Juridische Faculteitsbladen. Een relevant blad maken met mooie interviews, analyses en artikelen, daar ging ik voor. Dat deed ik ook op mijn studentenvereniging. Prachtige speeltuin.

Na mijn studie heb ik van 1990 tot 2000 een stevige basis gelegd in de landelijke journalistiek. O.a. voor NRC Handelsblad, Volkskrant, het FD, Algemeen Dagblad, Parool, Elsevier, HP/deTijd en een hele serie vakbladen, waaronder Advocatenblad en Binnenlands Bestuur. Daar kon ik al die veelzijdigheid mooi in kwijt. Ik maaide al het gras dat voor mijn voeten kwam en schreef over alles wat los en vast zat. Het waren gouden jaren voor de freelance journalistiek. Dan leer je pas echt researchen, interviewen en verhalen maken. Ik heb alles mogen leren van mijn eigen fouten en van de rijke ervaring van geweldig goede eind- en hoofdredacteuren. Maar ik leerde ook dat ik het in mij heb om mooie verhalen te maken. Dat is toch de basis.

De publiciteit die dat genereerde maakte dat ik de wereld van de bedrijfsjournalistiek, marketing & overheidscommunicatie inrolde. Daar zat, als ik er zo op terugkijk, geen idee achter. Het destijds grootste advocatenkantoor van Nederland, Trenité Van Doorne vroeg of we hun brochures wilden maken, adviesbureau Boer & Croon of we hun corporate magazine wilden maken, de gemeente Amsterdam of we een nieuwsbrief wilden maken, de Hoge Raad der Nederlanden of we hun corporate brochure wilden maken en Strukton of we hun jubileumboek konden maken. Zo is het begonnen. Eigenlijk zou je kunnen zeggen dat we zijn opgericht door onze opdrachtgevers. 

Dan kom je er al gauw achter dat je vorm en inhoud niet kunt scheiden. Dat doet de ontvanger tenslotte ook niet. En ik wilde dat ook niet. Dat was namelijk wat me in de journalistiek stoorde, dat iemand anders vorm gaf aan stukken en ik daar zelf geen invloed op had. Ik wilde samenwerken om impact te kunnen maken. Met vallen en opstaan leerde ik wat dat inhoudt, samenwerken met vormgevers, fotografen en illustratoren, wat eindverantwoordelijkheid inhoudt, wat projectmanagement oplevert. Ik leerde wat auteurs, vormgevers, illustratoren en fotografen nodig hadden qua sturing om in één vloeiend proces tot het beste resultaat te komen. Daar heb ik vanaf 1998 brede ervaring mee kunnen opdoen. 

Maar ik merkte ook dat je met een project altijd onderdeel bent van een groter geheel. Dat gaat verder dan alleen vorm en inhoud. Wat is het grotere plaatje? Voor welke vraag is wat wij maken een oplossing? Of zou dat een oplossing moeten zijn? Daarvoor moet je met je opdrachtgever om tafel. Wat is de strategie? Hoe is de organisatie gepositioneerd? Waar wil het bestuur naar toe? Ik ken de strategische dimensies van het vak. En vanuit mijn journalistieke achtergrond ben ik gewend om uit te vragen en door te vragen. Rücksichtslos als het moet. Niet om per se een luis in de pels te willen zijn, maar om mijn werk goed te kunnen doen moet ik soms de rol van advocaat van de duivel pakken. Om de context van een project of proces te kunnen snappen en mijn opdrachtgevers goed te kunnen adviseren, volgde ik van 2000 tot 2002 de opleiding Senior communicatieadviseur bij de Stichting Reclame & Marketing en van 2005 tot 2007 het curriculum Strategische Communicatie aan de UvA bij Ben Warner. Zo leerde ik om over de rand van de kookpot in de keuken te kijken en in een constructieve dialoog zaken als identiteit, cultuur, missie, visie, strategie, imago en positionering te bespreken in relatie tot communicatie(middelen).

Dat liep vanaf 2005 gelijk op met meer strategische opdrachten zoals het opstellen van position papers, beleidsnota's en 

adviesrapporten; het populariseren van de Troonrede, het schrijven van leiderschapsspeeches. Daar kwamen dus mijn juridische achtergrond met die argumentatieleer en mijn journalistieke ervaring goed bij van pas. Daarnaast werd ik betrokken bij het opstellen van communicatieplannen voor veranderingsprocessen en de evaluatie van strategische processen en ruimtelijke en sociale projecten met vragen als: 'Hoe dan wel?' of 'Hoe nu verder?' Ik heb tientallen processen geëvalueerd en mijn eigen visie ontwikkeld op het proces van evalueren, veranderen en strategievorming. De essentie ligt voor mij in de corporate conversation, waarbij ik een antenne heb ontwikkeld voor de untold stories, de narratieven die processen in de organisatie mede-bepalen, maar die niet zichtbaar zijn. 

Daarmee werd mijn werk wel heel breed. Wat deed ik nou eigenlijk precies? Eén ding wist ik zeker: alles wat ik deed of gedaan had, had op de een of andere manier met een verhaal te maken. Maar hoe zat dat dan precies met het verhaal? Daarom ben ik me vanaf 2007 gaan verdiepen in het fenomeen corporate storytelling. O.a. via literatuurstudie en masterclasses bij o.a. Manfred van Doorn en Robert McKee. Bij alles wat ik doe, probeer ik sindsdien zicht te krijgen op het 'verhaal' dat verteld wordt, dat verteld wil worden of dat niet verteld wordt (de untold stories). Op die manier geef ik communicatie veel meer impact.

En wat doen al die foto's hiernaast dan? Joe, snap ik. Als gespreksleider, dagvoorzitter of advocaat van de duivel zet ik mijn ervaring ook in. Dat zat er al heel vroeg in, maar heb ik vanaf mijn studententijd kunnen ontwikkelen voor uiteenlopende gelegenheden. Ik verdiep me graag in een onderwerp om ergens chocola van te maken. Vervolgens ga ik met gemak en een beetje humor het gesprek aan met de zaal of met deelnemers in mijn workshops/rondetafels, zodat we aan het eind van de dag ook ergens komen.